Amsterdam | NL, 9 april 2022 • Stichting CPNB, die in Nederland elk jaar o.a. de Boekenweek organiseert, en dan uitpakt met een Boekenweekgeschenk, een Boekenweekessay en een Boekenweekgedicht, trapt het landelijke leesfeest op gang met het legendarische Boekenbal, waarvoor de toegangskaarten felbegeerd zijn. In 2022 — toen het thema ‘De eerste liefde’ was, kreeg ik de eer het Boekenweekgedicht te schrijven. In het gezelschap van Lucas Rijneveld en Ilja Leonard Pfeijffer mocht ik het Boekenbal in Escape Club in Amsterdam openen.

Antwerpen | BE, 1 maart 2011 • Ik hoef er niet over te liegen dat ik Ruben Block van Triggerfinger een knappe en ook erg fijne man en muzikant vind. Toen me in 2011 gevraagd werd of ik samen met Ruben wilde meewerken aan een fotoshoot voor het zogenaamde ‘mannennummer’ van De Standaard Magazine, heb ik geen moment getwijfeld. Er waren zes silhouetten voor ons bedacht in evenveel situaties, van stylish tot streetstyle. Ik herinner me de dag als een uitstapje waarop iedereen in de studio erg veel plezier had. We verschenen in DSM van 13 maart 2011.

Columbia County | USA, 26 september 2012 • Al ging het in mijn persoonlijk leven op dat moment niet best, toch koester ik warme herinneringen aan mijn schrijversresidentie in Ledig House in Columbia County, upstate New York. Ik was er een paar weken samen met schrijvers en dichters van over de hele wereld. De hele dag was je aan het werk, en af en toe vond je elkaar terug — vaak in de keuken. Ik herinner me deugddoende gesprekken over de liefde, het leven en het schrijven met collega’s Jedrt Maležič, Antonia Baum, Adam Zdrodowski. Dan kon ik weer aan de slag.

Bath | UK, 5 oktober 2013 • Ik ga niet snel aan iemand vragen of we samen op de foto mogen, maar er zijn uitzonderingen. Ik was uitgenodigd op het Children’s Literature Festival in (het overigens erg mooie) Bath, en had de kans om een lezing mee te pikken van een heldin uit mijn jeugd: Anne Fine. Ik moet ongeveer vijftien zijn geweest toen ik Een vreemde vogel in het tuinhuis las, erg onder de indruk was, en haar ben blijven lezen. Dat heb ik haar ook glunderend verteld.

Brugge | BE, 14 augustus 2018 • Je maakt plannen voor een boek, maar je kunt het niet zomaar schrijven. Je moet er veldwerk voor doen, of in dit geval: viswerk. Je draait twee dagen mee in een visverwerkingsbedrijf, en je hebt afgesproken dat je aan je tijdelijke collega’s niet zult vertellen dat je geen échte werknemer bent, maar voor je boek wil leren hoe het moet, zalm ontgraten, vis invriezen, bakjes voor Albert Heijn vullen. Het waren leerzame, fijne dagen, maar het geplande verhaal is nog altijd niet geschreven.

Kalmthout | BE, najaar 2023 • De keuze voor het omslagbeeld van Een ander leven was minder evident dan je denkt. Er lag erg veel beeldmateriaal op tafel. Bij zo goed als elke foto kon ik een verklaring geven. Uiteindelijk heb ik resoluut voor de foto van mijn vierjarige zelf en mijn moeder gekozen. Omdat er achter die foto veel betekenis zit. De foto die je hier ziet, en die door mijn vriend Jacques in 1989 is gemaakt, was bijna het omslag. Bijna.

Antwerpen | BE, 04.07.2010 • In de film Smoorverliefd van Hilde Van Mieghem speelt Jan Decleir een gerenommeerd dichter, Bob Seynens. Aan zijn grote liefde, Judith Miller, gespeeld door Veerle Dobbelaere, leest hij in de film een van zijn gedichten voor. Dat gedicht, ‘Zo niet’, heb ik op verzoek van Hilde Van Mieghem speciaal voor de film geschreven, en vind je in de bundel Helium.

Parijs | FR, 17.02.2017 • Ik herinner me een weekendje Parijs, net na het Stadsdichterschap in 2008. Ik ben zo uitgewrongen moe dat ik halverwege de dag tot niks anders in staat ben dan op een grasveldje in de schaduw van het Petit Palais toe te geven aan mijn lijf. Ik leg me daar te slapen, terwijl er om me heen een hele stad is waar er van alles te doen is.
Als Jonathan en ik er negen jaar later zijn verjaardag vieren, hebben we allebei energie te over. Na een dag kriskras banjeren door Parijs, besluiten we ook nog het Musée Jacquemart-André te bezoeken. Dat blijkt een ontdekking. Niet alleen de collectie, maar ook de hele sfeer is een must. Sinds dat ene bezoek staat het museum op het lijstje van de plekken waar ik blij van word.

Kalmthout | BE, 11.06.2020 • Jonathan en ik verhuizen op 8 december 2019 naar Heide, Kalmthout. Het huis is vanbinnen en vanbuiten haast klinisch wit, maar het voelt als het huis waar we het onze van kunnen maken en we zijn allebei blij dat we voor een plek in het groen hebben gekozen. Ongeveer het eerste wat ik wil aanpakken is mijn eigen werkkamer. Ik zoek de hoek waar mijn bureau moet staan — wat voelt goed? Welk licht wil ik erbij en wat doe ik met de muren? Per toeval vind ik op Instagram één van de weinige ontwerpen die beeldend kunstenaar Victor Servranckx in de jaren twintig voor een behangfabriek in het Brusselse heeft gemaakt. Een paar ontwerpen zijn net door een bedrijf in Hulste weer in productie genomen. Het is niet zo gek dat ik als een blok voor het art deco-motief in fel oranje val, na jarenlang in een appartement uit de art deco-periode gewoond te hebben. Een paar dagen na mijn zesenvijftigste verjaardag krijgt mijn werkkamer nieuwe kleren.

Antwerpen | BE, 01.11.1996 • Koning Albert bezoekt de Boekenbeurs. Voor Zijne Majesteit is er een route uitgestippeld die langs alle genres en alle zalen leidt. Er heerst een lichte nervositeit in de hele Antwerp Expo, maar dat blijkt nergens voor nodig. De koning is goedgehumeurd en praat gemakkelijk. Op een tafeltje liggen mijn boeken uitgestald. Op één van de boeken, Afrika achter het hek, staat de zilveren stempel van het Zilveren Penseel. In dat logo zit een kroontje verwerkt. De koning tikt er met z’n vinger op. ‘Iek eb ook een kroon, maar iek eb um niet meekebrakt,’ zegt hij.

Antwerpen | BE, 1993 • Ik heb een vriend die goed blijkt te kunnen acteren. Op een avond, het moet 1 oktober zijn geweest, hebben we een etentje bij kennissen, maar voor we van huis gaan treuzelt mijn vriend verschrikkelijk. Eerst vindt hij zijn sleutels niet en daarna herinnert hij zich niet waar zijn auto staat. Die kant op, wijst hij, of nee toch maar deze zijstraat in. Mijn gewoonlijk erg nuchtere vriend is die avond wel erg de trappers kwijt. Ter hoogte van de ingang van een zaaltje in de Vorstermanstraat in Antwerpen houdt hij even halt. Hij zegt dat hij zich heeft vergist. Dat we toch daarbinnen moeten zijn. En hij knikt naar het zaaltje waar het rumoerig is.
Geen wonder: daar word ik opgewacht door Madame de Coeur-Brisé herself en mijn ouders, broers, vrienden, kortom: ongeveer mijn hele adressenboek. Surprise, surprise, roepen ze met z’n allen, en we vieren het feit dat ik tien jaar schrijver ben, wat op dat moment heel wat lijkt, maar eigenlijk nog niks is. Het wordt één van de fijnste feesten van mijn leven.

Antwerpen | BE, 09.09.2002 • Omdat ze een Berner Sennen met een stamboom is moet haar naam met een E beginnen. Met een naam als Echo dek je jezelf als baas in. Je weet zeker dat ze wel zal komen, als je haar roept.
Het is grote liefde tussen haar en mij. Ze gaat mee naar lezingen. Ze eist een plek op onder het bureau (ook al is er te weinig plek voor haar lijf). We maken lange strandwandelingen. Ze mept midden in de nacht met haar poot in mijn gezicht, en dat gebaar bedoelt ze als een vraag: mag ik bij jullie in bed? Als ze een mens zou zijn, zou ze een gevierde actrice zijn geworden.
In de zomer van 2002 gaat het al een tijdje niet goed met haar heupen en ik ga weer eens met haar bij de dokter langs. De man windt er geen doekjes om. Hij zegt dat ik haar wel naar binnen heb gebracht, maar dat ze niet met mij naar buiten zal lopen.
Echo is in mijn schoot gestorven. Ik zal nooit vergeten hoe het licht na het spuitje uitging in haar ogen, terwijl ze in vol vertrouwen naar me opkeek. Daarna heb ik lang gedacht dat ze een weitje is opgelopen en dat ze zich helemaal vrij kon voelen, omdat niemand nog haar naam zou roepen.

Brussel | BE, 07.08.1993 • Het bericht van de dood van koning Boudewijn zorgt op 1 augustus 1993 voor een schokgolf. Als ik het nieuws hoor, denk ik op geen enkel moment: nu is mijn peter overleden. Als je in België de zevende zoon op rij bent, dan wordt de regerende koning je peter. Om de zevende zoon op rij te worden hoef je zelf niks te doen. Je moet gewoon geboren worden.
Thuis komt er een officiële brief aan. Dat ik als petekind de mogelijkheid krijg om de uitvaart in een kerk op de Koudenberg te Brussel op groot scherm bij te wonen. En dat ik iemand mag uitnodigen. Vanzelfsprekend kies ik mijn moeder.
Op de uitvaart van zaterdag 7 augustus ben ik tot mijn eigen verbazing erg ontroerd. Ik ben één van de ongeveer 350 petekinderen, in aanwezigheid van mijn moeder, en dat confronteert me met het inzicht dat ik mijn familie, en mijn plaats in die familie, toch meer moet koesteren.
Mijn moeder en ik komen tijdens de uitvaart samen in beeld. Dat vind ik nog altijd bijzonder. Na de plechtigheid geef ik mijn slechtste Franse televisie-interview ooit. Stotterend, geëmotioneerd. Ik ga er voor mijn eigen gemoedsrust vanuit dat de opname verloren is gegaan.

La Roche | BE, 07.07.1967 • Van een lege fles van helder glas weken we het etiket af. De kurk laten we erop. Met een grote spijker en een hamer tikken we voorzichtig — voorzichtig! — een gat in de holle bodem. We stappen voorzichtig — voorzichtig! — tussen de varens door de beek in tegenover het vakantiehotel. Het water is koud en helder, en wij zijn helden. We zoeken een goeie, ondiepe plek, waar we de fles tussen twee keien vastzetten op de bodem. En daarna hebben we geduld. Ik leer van mijn vader hoe je stekelbaarsjes vangt. De methode vergeet ik nooit. Mijn vader is er niet meer, dat weet ik, maar: zijn er nog stekelbaarsjes?

Bologna | IT, 04.04.1998 • De barman wordt Lennie genoemd, omdat hij doet denken aan het personage Lennie Small uit Muizen en mensen van Steinbeck. Als je een drankje bij hem bestelt, duurt het een uur voor je het krijgt. Ondertussen verveel je je niet. In de Palace Bar van Hotel Regina in Bologna — vergane glorie, rooie pluche — komen boekenmensen van over de hele wereld bij elkaar. Uitgevers, literaire agenten, journalisten, foreign rights managers. De sfeer is altijd uitgelaten. Hoe ik er zelf verzeild ben geraakt, herinner ik me niet. Hoe vrolijk de late avond met Gerda is geworden, dat weet ik ook niet meer. Aan de foto te zien: erg vrolijk. Ik moet vanzelf glimlachen als ik aan D. uit New York denk, die van alles en iedereen foto’s maakte toen er nog geen sprake was van Instagram. Of aan N. met haar klaterende lach. Ze bezorgde me een bijnaam: Bart The Belgian. Verder waren er M. en H. en S., die op dat moment zo piep zijn als ik, en ondertussen gerenommeerde uitgevers zijn geworden. De Palace Bar bestaat niet meer. De meeste mensen die ik daar heb leren kennen, ken ik nog steeds. We zijn op een rare manier extra blij als we elkaar zien.

Antwerpen | BE, 16.05.1987 • Voor mijn elfde verjaardag krijg ik van een broer het Handboek Huisdierenverzorging van I.M. Aleven. Ik vind het een fantastisch cadeau, omdat er twee bladzijden gewijd zijn aan de huisdieren die ik heb, en de overige 132 bladzijden geven ideeën voor andere dieren die je ook nog in huis kunt halen.
Ik kan lang naar de tekening van de gekuifde Norwich kanarie zitten kijken, of naar de foto van de rugzwemmende meerval. Er is ook een foto van het paringsritueel van cichliden — dat begint met bijten.
Bij ons thuis moet ik het bij drie konijnen en een paar cavia’s houden. Ze zitten met z’n allen in een tot hok omgebouwde buffetkast, op mijn landje achter in de tuin. Ik vergis me al eens bij het bepalen van het geslacht, zodat het soms voorkomt dat ik ineens dertien konijnen en elf cavia’s heb. Eén zomer gaat het helemaal mis, als alle konijnen myxomatose krijgen, wegkwijnen, sterven.
Jaren later, in 1987, werk ik aan Suzanne Dantine. In het boek verwerk ik een dier dat ik in München in een museum heb ontdekt. Een wezen met het gewei van een hert, het lijf van een haas en de kop van een agressief konijn. Naar de foto van de wolpertinger kan ik lang zitten kijken, zoals vroeger naar de gekuifde Norwich kanarie. Of naar de waterspitsmuis — ken je de waterspitsmuis?